سرطان‌های خون بر تولید و عملکرد سلول‌های خونی شما تأثیر می‌گذارند. مغز استخوان شما جایی است که خون شما تولید می‌شود و به طور معمول، این جایی است که این سرطان ها شروع می‌شوند. هنگامی که سلول های بنیادی در مغز استخوان شما بالغ می‌شوند، به سه نوع مختلف سلول های خونی تبدیل می‌شوند. اینها گلبول های قرمز و سفید و پلاکت ها هستند. سرطان خون معمولاً با رشد کنترل نشده سلول‌های خونی غیرطبیعی، این روند رشد را قطع می‌کند. اینها سلول های سرطانی هستند و از انجام عملکردهای طبیعی خود مانند لخته شدن خون برای جلوگیری از خونریزی بیش از حد جلوگیری می‌کنند. ما در این مقاله قصد داریم شما با سرطان خون و انواع آن و نحوه درمان هرکدام آشنا کنیم.(۱)
انواع مختلف سرطان خون چیست؟
سرطان های خون بر سلول های درون مغز استخوان تاثیر می‌گذارند و نحوه عملکرد و رفتار این سلول ها را تغییر می‌دهند. 3 نوع اصلی سرطان خون وجود دارد: لوسمی، لنفوم و میلوما. تفاوت اصلی بین این نوع سرطان های خون در محل تشکیل آنها و سلول هایی است که روی آنها تأثیر می‌گذارد. این مقاله تفاوت بین این سرطان های خون و مناسب ترین انواع درمان برای هر نوع سرطان خون را بررسی می‌کند.
لوسمی میلوئید حاد (AML)
لوسمی حاد میلوئید (AML) نوعی سرطان خون است که به دلیل تولید بیش از حد نوع خاصی از گلبول های سفید نابالغ (همچنین به عنوان میلوبلاست) در مغز استخوان رخ می‌دهد.
این میلوبلاست های اضافی باعث ازدحام بیش از حد در مغز استخوان می‌شوند و فضای کمی برای تولید سایر سلول های خونی سالم مانند گلبول های قرمز و پلاکت ها باقی می‌گذارند.
اولین علائم لوسمی میلوئید حاد معمولاً به کاهش عملکرد سلول های خونی طبیعی در مغز استخوان مربوط می‌شود.
بیماران به طور معمول با علائم مربوط به گلبول های قرمز پایین (کم خونی) – مانند تنگی نفس، خستگی، عفونت های مکرر (به دلیل کاهش یا عملکرد گلبول های سفید) و کبودی به راحتی (به دلیل تعداد پلاکت کم) مراجعه می‌کنند. همچنین علائم خاص کمتری مانند تعریق شبانه، کاهش وزن ناخواسته، یا تورم غدد در گردن و کشاله ران وجود دارد.
عوامل خطر لوسمی میلوئید حاد چیست؟
برخی از مواردی که خطر ابتلا به لوسمی میلوئید حاد را زیاد می‌کند عبارتند از: سن، سیگار کشیدن، قرار گرفتن در معرض برخی مواد شیمیایی، سابقه شیمی درمانی و اختلالات خونی خاص.
لوسمی حاد میلوئید چگونه تشخیص داده می شود؟
برای اینکه هماتولوژیست ها بتوانند AML را تشخیص دهند، ممکن است یک سری آزمایش ها تجویز شود. اینها شامل آزمایش خون و بیوپسی مغز استخوان است که به پزشکان اجازه می‌دهد تا ناهنجاری های مرتبط با لوسمی میلوئید حاد را تشخیص دهند.
لوسمی حاد میلوئید چقدر سریع پیشرفت می کند؟
علائم لوسمی میلوئید حاد (AML) اغلب طی چند هفته تا چند ماه قبل از اینکه بیماران واقعاً علامت دار شوند، ایجاد می‌شوند. هنگامی که بیماران دارای علائم ناهنجاری در شمارش خون خود هستند، نیاز به درمان AML فوری دارند و یک وضعیت اورژانسی به حساب می‌آید.
گزینه های درمانی برای لوسمی میلوئید حاد چیست؟
بسته به سن بیمار، وضعیت سلامتی و نوع سرطان، درمان AML ممکن است شامل یک یا ترکیبی از شیمی درمانی، درمان هدفمند، پیوند سلول های بنیادی باشد.
لوسمی لنفوبلاستیک حاد (ALL)
لوسمی لنفوبلاستیک حاد (ALL) شایع ترین نوع سرطان در کودکان است و 20 درصد از سرطان های خون در بزرگسالان را تشکیل می‌دهد. این یک نوع سرطان خون است که منجر به تولید بیش از حد گلبول های سفید غیرطبیعی به نام لنفوبلاست می‌شود. این لنفوبلاست ها در جریان خون گردش می‌کنند و به مغز استخوان، غدد لنفاوی و سایر اندام های بدن نفوذ می‌کنند.
علائم و نشانه های لوسمی لنفوبلاستیک حاد چیست؟
برخی از علائم و نشانه های رایج ALL عبارتند از:
- تب
- خستگی
- کبودی غیر معمول
- خونریزی طولانی مدت
- کاهش وزن غیر قابل توضیح
- بزرگ شدن بی دلیل شکم
عوامل خطر لوسمی لنفوبلاستیک حاد چیست؟
عوامل خطری که ممکن است شانس شما را برای ابتلا به ALL افزایش دهد عبارتند از قرار گرفتن در معرض اشعه یا مواد شیمیایی خاص، سن، جنسیت، اختلالات ژنتیکی خاص و برخی عفونت های ویروسی.
آیا لوسمی حاد لنفوبلاستیک در خانواده ها وجود دارد؟
لوسمی لنفوبلاستیک حاد معمولا ارثی نیست. این به این معنی است که اگر یکی از اعضای خانواده شما به این عارضه مبتلا شده باشد، خطر ابتلا به آن افزایش نمی‌یابد.
با این حال، اگر یک دوقلو همسان با تشخیص ALL داشته باشید، خطر شما برای ابتلا ممکن است افزایش یابد.
لوسمی لنفوبلاستیک حاد چگونه تشخیص داده می شود؟
اغلب بیماران در ابتدا با علائم غیر اختصاصی مانند خستگی، کبودی، تب های مکرر یا تورم روی گردن، کشاله ران یا زیر بغل به پزشک مراجعه می‌کنند. در موارد دیگر، بیماران ممکن است پس از انجام آزمایش خون غیرطبیعی برای بررسی ارجاع داده شوند.
گزینه های درمانی برای لوسمی لنفوبلاستیک حاد چیست؟
درمان ALL می‌تواند پیچیده باشد. هنگام تصمیم گیری در مورد مسیر درمانی واقعی مورد نیاز، اغلب عوامل زیادی باید در نظر گرفته شود (مانند سن بیمار، آمادگی جسمانی و وضعیت بیماری).
با این حال، تمام گزینه‌های درمانی برای لوسمی لنفوبلاستیک حاد معمولاً شامل ترکیبی از شیمی‌درمانی، درمان هدفمند، ایمونوتراپی، درمان CNS و پیوند مغز استخوان است.
لوسمی مزمن ناشی از رشد نامنظم گلبول های سفید خون در مغز استخوان است که باعث افزایش تعداد گلبول های سفید خون می‌شود. اغلب با کاهش هموگلوبین و تعداد پلاکت ها به دلیل اختلال در عملکرد مغز استخوان همراه است.
بسته به منشاء گلبول های سفید مبتلا، 2 شکل اولیه لوسمی مزمن وجود دارد. لوسمی مزمن می‌تواند منشا میلوئیدی یا لنفوئیدی داشته باشد.
علائم و نشانه های لوسمی مزمن چیست؟
اکثر بیماران مبتلا به لوسمی مزمن در مراحل اولیه هیچ علامتی ندارند. با این حال، برخی از بیماران ممکن است علائم و نشانه‌های غیراختصاصی مانند:
- بزرگ شدن غدد لنفاوی
- تب
- خستگی
- درد در قسمت فوقانی سمت چپ شکم به دلیل بزرگ شدن طحال
- کاهش وزن غیر قابل توضیح
- تعریق شبانه بیش از حد
- عفونت های مکرر
- پوست رنگ پریده
- تنگی نفس
- کبودی و خونریزی آسان
- درد استخوان
عوامل خطر لوسمی مزمن چیست؟
عوامل خطر برای لوسمی مزمن ممکن است شامل سیگار کشیدن، سابقه پرتودرمانی یا شیمی درمانی، سندرم های میلودیسپلاستیک، سندرم های ژنتیکی نادر و سابقه خانوادگی این بیماری باشد.
تفاوت بین لوسمی حاد و مزمن چیست؟
لوسمی مزمن در مقایسه با لوسمی حاد که سریعتر و عموماً تهاجمی تر است، در مدت طولانی تری ایجاد می‌شود.
لنفوم
لنفوم نوعی سرطان خون است که در سلول های سیستم لنفاوی که مسئول مبارزه با بیماری و عفونت است، شروع می شود. این بر سلول های مبارزه کننده با عفونت سیستم ایمنی به نام لنفوسیت ها تأثیر می‌گذارد.
علائم و نشانه های لنفوم چیست؟
برخی از علائم شایع لنفوم که توسط بیماران تجربه می شود عبارتند از:
- خستگی مداوم
- تب
- عرق شبانه
- تنگی نفس
- کاهش وزن غیر قابل توضیح
- تورم بدون درد غدد لنفاوی فرد در زیر بغل، گردن یا کشاله ران
عوامل خطر لنفوم چیست؟
عوامل خطر لنفوم ممکن است شامل داشتن سیستم ایمنی ضعیف، سن، قومیت، قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی خاص، پرتوها یا داروها و بیماری های خود ایمنی باشد.
لنفوم چگونه تشخیص داده می شود؟
برای اینکه هماتولوژیست های ما بتوانند لنفوم را تشخیص دهند، ممکن است مجموعه ای از آزمایش ها شامل معاینه فیزیکی، بیوپسی، آسپیراسیون مغز استخوان و آزمایش های خون، ادرار و تصویربرداری را درخواست کنند.
آیا لنفوم به طور کامل قابل درمان است؟
در حالی که لنفوم های درجه بالا با سرعت بیشتری پیشرفت می‌کنند، بخش خوبی از لنفوم های درجه بالا را می‌توان به طور موثر با خطر کم عود درمان کرد.
لنفوم های درجه پایین اغلب به درمان های موجود پاسخ می‌دهند. با این حال، آنها معمولا درمان نمی‌شوند و ممکن است در نهایت در طول زمان عود کنند.
گزینه های درمانی برای لنفوم چیست؟
درمان لنفوم را می‌توان از طریق روش های مختلف درمانی انجام داد. درمان خط اول لنفوم معمولاً در چرخه های درمانی انجام می‌شود. هر دوره معمولاً 3-4 هفته طول می‌کشد و درمان در طی چند روز به عنوان ترکیبی از داروهای مختلف شیمی درمانی انجام می‌شود. در بیمارانی که به دنبال درمان اولیه لنفوم عود کرده‌اند، اکنون چندین گزینه درمانی در دسترس است، از جمله شیمی‌درمانی نجات، شیمی‌درمانی هدفمند، پیوند سلول‌های بنیادی، و درمان‌های سلولی جدید مانند درمان با سلول‌های CAR-T.
علائم و نشانه های میلوما چیست؟
علائم و نشانه های رایج میلوما عبارتند از:
- درد در استخوان ها، به ویژه ستون فقرات و دنده ها
- خستگی غیر معمول
- عفونت های مکرر
- سرگردانی ذهنی، مه آلود و سردرگمی
- آسیب کلیه
- کاهش وزن غیر قابل توضیح
- بی حسی یا ضعف در پاها
- افزایش تشنگی
عوامل خطر ابتلا به میلوما چیست؟
عوامل متعددی می تواند خطر ابتلا به میلوما را افزایش دهد، از جمله سن، نژاد، جنسیت، سابقه خانوادگی، سابقه شخصی MGUS، چاقی و قرار گرفتن در معرض عناصر سمی.
چگونه میلوما تشخیص داده می شود؟
برخی از آزمایش‌ها و روش‌هایی که می‌توانند به هماتولوژیست‌ها در تشخیص مولتیپل میلوما کمک کنند، شامل آزمایش‌های خون و ادرار، آزمایش‌های تصویربرداری و آزمایش‌های مغز استخوان هستند.
امید به زندگی برای افراد مبتلا به میلوما چقدر است؟
امید به زندگی فردی که مبتلا به میلوما تشخیص داده شده است به مرحله میلوم آنها بستگی دارد و علاوه بر این، نشانگرهای پیش آگهی مانند وجود ناهنجاری های ژنتیکی بر نتایج تأثیر می گذارد.
تشخیص و نظارت بر میلوما در طول درمان به طور فزاینده ای پیچیده شده است، و ما اکنون می‌توانیم وجود میلوما را در سطوح بسیار پایین در مغز استخوان (معروف به تشخیص حداقل بیماری باقیمانده – MRD) تشخیص دهیم. بیمارانی که می‌توانند با درمان میلوما به MRD منفی برسند، بقای کلی به طور قابل توجهی بهبود یافته است.
به طور کلی، برای بیماران میلوما در هنگام تشخیص، حدود 50 درصد از بیماران در 5 سالگی زنده و سالم خواهند بود. با این حال، این اعداد در همه متغیرها مانند سن و سلامت کلی نقشی ندارند. علاوه بر این، گزینه های درمانی برای میلوما به طور مداوم در حال بهبود هستند. برای درک بهتر میزان موفقیت برنامه درمانی خود با پزشک صحبت کنید.
نئوپلاسم های میلوپرولیفراتیو (MPNs) به گروهی از سرطان های خونی نادر و مزمن اشاره دارد که در اثر تولید بیش از حد سلول های خونی مختلف توسط مغز استخوان ایجاد می شود. MPN به 3 بیماری عمده طبقه بندی می شود – پلی سیتمی ورا (PV)، ترومبوسیتوز ضروری (ET) و میلوفیبروز (MF).
علائم و نشانه های MPN چیست؟
برخی از علائم شایع نئوپلاسم های میلوپرولیفراتیو عبارتند از:
- عرق شبانه
- تاری دید
- ضعف
- خارش
- سردرد
- افزایش فشار خون
عوامل خطر MPN چیست؟
عوامل سبک زندگی مانند سیگار کشیدن، رژیم غذایی و چاقی با خطر بالاتر MPN دخیل هستند، اما هیچ فاکتور خطر مشخصی به طور خاص با MPN مرتبط نیست.
MPN چگونه تشخیص داده می شود؟
تشخیص MPN بر اساس علائم و نشانه های فیزیکی، شمارش خون و آزمایش های تشخیصی خاص انجام می شود. آزمایش‌های تشخیصی که می‌توانند به تشخیص MPN کمک کنند شامل آزمایش‌های خون معمول، آزمایش‌های مولکولی تخصصی و بیوپسی مغز استخوان هستند.
هدف از درمان به حداقل رساندن خطر عوارض مرتبط با MPN و بهبود کیفیت زندگی است. گزینه‌های درمانی برای نئوپلاسم‌های میلوپرولیفراتیو (MPN) ممکن است شامل درمان ضد پلاکتی، رگ‌گیری، درمان کاهش سلولی، اینترفرون، درمان هدفمند و پیوند سلول‌های بنیادی باشد.
سندرم های میلودیسپلاستیک (MDS)
سندرم های میلودیسپلاستیک (MDS) گروهی از اختلالات مختلف مغز استخوان هستند که در آن مغز استخوان سلول های خونی سالم کافی تولید نمی‌کند. MDS اغلب به عنوان “اختلال نارسایی مغز استخوان” شناخته می‌شود.
علائم و نشانه های MDS چیست؟
سندرم های میلودیسپلاستیک ممکن است در مراحل اولیه هیچ علامت و نشانه ای ایجاد نکنند. با پیشرفت بیماری، بیماران ممکن است علائم مربوط به اختلال در عملکرد خون را تجربه کنند، مانند:
- مشکل در تنفس
- ضعف و خستگی مداوم
- کبودی یا خونریزی به دلیل ترومبوسیتوپنی یا تعداد کم پلاکت خون.
- رنگ پریدگی غیرمعمول پوست به دلیل کم خونی یا تعداد کم گلبول های قرمز خون.
- عفونت های مکرر به دلیل تعداد کم گلبول های سفید خون.
عوامل خطر MDS چیست؟
برخی از عوامل خطر که ممکن است شانس ابتلا به MDS را افزایش دهند عبارتند از سن، قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی سمی و داروهای درمان سرطان.
MDS چگونه تشخیص داده می شود؟
پزشک شما ممکن است چندین آزمایش را برای تشخیص MDS درخواست کند. این شامل آزمایش خون و بیوپسی مغز استخوان است.
امید به زندگی برای افرادی که مبتلا به MDS هستند چقدر است؟
پیش آگهی MDS توسط عوامل متعددی از جمله طبقه بندی خطر، وجود سایر شرایط پزشکی و سن تعیین می‌شود.
بسته به تشخیص اینکه آیا بیمار دارای MDS کم خطر یا پرخطر است امید به زندگی در افراد فرق می‌کند. بیماران مبتلا به MDS کم خطر، بدون نیاز به مداخله، برای مدت طولانی تری زندگی می‌کنند. با این حال، بیماران مبتلا به MDS پرخطر معمولاً زودتر به درمان نیاز دارند و ممکن است امید به زندگی کوتاه تری داشته باشند.
گزینه های درمانی برای MDS چیست؟
درمان سندرم های میلودیسپلاستیک به مرحله بیماری، سن و وضعیت عملکرد شما بستگی دارد. ممکن است شامل یک یا ترکیبی از درمان‌ها مانند تزریق فاکتور رشد، انتقال خون، عوامل تعدیل‌کننده ایمنی، عوامل اپی ژنتیک و پیوند سلول‌های بنیادی باشد.
نتیجه گیری
ما در این مقاله درباره سرطان خون، انواع و نحوه درمان آن توضیح دادیم. در صورتی که علائم ذکر شده در مقاله را داشتید حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید. شما می‌توانید سوالات خود را در قسمت نظرات از ما بپرسید.
