TSH مخفف هورمون محرک تیروئید است. تست TSH یک آزمایش خون است که سطح این هورمون در خون را اندازه گیری می‌کند. سطح TSH خیلی بالا یا خیلی پایین ممکن است نشانه ای از مشکل تیروئید باشد. ما در این مقاله قصد داریم شما را با تیروئید و تست TSH آشنا کنیم.(1)
تیروئید چیست؟
تیروئید یک غده کوچک پروانه ای شکل در جلوی گردن است که هورمون هایی می‌سازد که نحوه مصرف انرژی بدن را کنترل می‌کنند. هورمون های تیروئید تقریباً بر تمام اندام های بدن شما از جمله قلب تأثیر می‌گذارد. آنها به کنترل وزن، دمای بدن، قدرت عضلانی و حتی خلق و خوی شما کمک می‌کنند. اگر سطح هورمون های تیروئید در خون به اندازه ی کافی نباشد، بسیاری از عملکردهای بدن شما کند می‌شود و اگر سطح این هورمون در بدن بیش از اندازه نرمال باشد، بسیاری از عملکردهای بدن سرعت می‌گیرند.
تیروئید شما توسط غده ای در مغز به نام غده هیپوفیز کنترل می‌شود. غده هیپوفیز هورمون محرک تیروئید یا (TSH) را می‌سازد. TSH به غده ی تیروئید دستور ساخت مابقی هورمون های تیروئید را می‌دهد.
اگر سطح هورمون تیروئید در خون شما خیلی پایین باشد، غده هیپوفیز شما مقادیر بیشتری TSH تولید می‌کند تا به تیروئید شما بگوید که بیشتر کار کند. اگر سطح هورمون تیروئید خیلی بالا باشد، غده هیپوفیز TSH کمی تولید می‌کند یا اصلا تولید نمی‌کند. با اندازه گیری سطح TSH در خون، می‌توانید متوجه شوید که آیا تیروئید شما سطح مناسبی از هورمون ها را تولید می‌کند یا خیر.
نام های دیگر: آزمایش تیروتروپین
آزمایش TSH برای چه کاری استفاده می شود؟
آزمایش TSH برای بررسی میزان عملکرد تیروئید شما استفاده می‌شود. اندازه گیری سطح این هورمون می‌تواند به تشخیص کم کاری یا پر کاری تیروئید شما کمک کند. توجه داشته باشید که آزمایش TSH نمی‌تواند نشان دهد که چه چیزی باعث مشکل تیروئید می‌شود.
اگر به دلیل کم کاری تیروئید یا به دلیل برداشتن غده تیروئید از داروهای تجویزی هورمون استفاده می‌کنید، آزمایشات TSH را به طور منظم برای بررسی سطح هورمون تیروئید خود انجام خواهید داد. این آزمایش همچنین برای نظارت بر سطح هورمون تیروئید شما پس از درمان پرکاری تیروئید استفاده می‌شود.
چرا به آزمایش TSH نیاز دارم؟
اگر دارای علائم مربوط به افزایش یا کاهش سطح هورمون های تیروئید در خون هستید هورمون تیروئید بیش از حد یا خیلی کم در خون خود دارید، ممکن است نیاز به آزمایش TSH داشته باشید.
داشتن هورمون های تیروئیدی بیشتر از آنچه نیاز دارید، عملکرد بدن شما را سرعت می‌بخشد و علائمی را ایجاد می‌کند که عبارتند از:
- کاهش وزن، حتی اگر بیشتر از حد معمول غذا بخورید
- ضربان قلب سریع یا نامنظم
- احساس عصبی یا تحریک پذیری
- مشکل خواب، خستگی
- لرزش دست ها، ضعف عضلانی
- عرق کردن یا بسیار حساس بودن به گرما
- اسهال
- گواتر (تیروئید بزرگ شده)
کم کاری تیروئید عملکرد بدن شما را کند می کند و علائمی را ایجاد می‌کند که عبارتند از:
- خستگی
- افزایش وزن
- به سرما بسیار حساس بودن
- درد مفاصل و عضلات
- پوست خشک
- موهای خشک و نازک
- قاعدگی های سنگین یا نامنظم
- افسردگی
- یبوست
همچنین ممکن است آزمایش TSH همراه با سایر آزمایش‌ها تجویز شود تا به تشخیص برجستگی‌ها یا توده‌های غیرعادی روی غده ی تیروئید کمک کند که ممکن است یکی از دلایل آن ایجاد توده های سرطان تیروئید یا گره‌های تیروئید (رشدهای غیر سرطانی در تیروئید شما) باشد.
در طول آزمایش TSH چه اتفاقی می افتد؟
یک تکنسین آزمایشگاه متخصص خون گیری با استفاده از یک سوزن کوچک از رگ بازوی شما نمونه خون می گیرد. پس از وارد کردن سوزن، مقدار کمی خون در یک لوله آزمایش یا ویال جمع آوری می شود. وقتی سوزن داخل یا خارج می شود ممکن است کمی احساس سوزش کنید. این معمولا کمتر از پنج دقیقه طول می کشد.
برای آزمایش TSH چه آمادگی هایی نیاز است؟
برای آزمایش خون TSH نیازی به آمادگی خاصی ندارید. اگر پزشک شما آزمایش‌های خون دیگری را تجویز کرده است، ممکن است لازم باشد چندین ساعت قبل از آزمایش ناشتا باشید (نخورید یا ننوشید). اگر دستورالعمل خاصی برای دنبال کردن وجود دارد، پزشک به شما اطلاع خواهد داد. در صورت استفاده از داروی های تیروئیدی حتما قبل از آزمایش از قطع کردن یا نکردن دارو قبل از نمونه دادن با پزشک خود مشورت کنید و یا اینکه آزمایشگاه را مطلع سازید.
آیا خطری برای آزمایش وجود دارد؟
انجام آزمایش خون خطر بسیار کمی دارد. ممکن است در نقطه ای که سوزن گذاشته شده درد خفیفی یا کبودی داشته باشید، اما بیشتر علائم به سرعت از بین می روند.
نتیجه آزمایش TSH
نتایج تست TSHمی‌تواند سطح افزایش و یا کاهش یافته‌ی هورمون های تیروئیدی مثل TSH را در بدن تشخیص دهد.
اگر نتایج آزمایش شما طبیعی نباشد، پزشک شما احتمالاً آزمایش های خون تیروئید دیگری را برای یافتن علت مشکل تیروئید شما تجویز می کند. این آزمایشات خون ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- آزمایش هورمون تیروئید T4
- آزمایش هورمون تیروئید T3
آزمایش آنتی بادی های تیروئید برای کمک به تشخیص اختلال خود ایمنی تیروئید، مانند:
- بیماری گریوز، شایع ترین علت پرکاری تیروئید
- بیماری هاشیموتو که شایع ترین علت کم کاری تیروئید است
در موارد خاص، یک نتیجه غیر طبیعی TSH ممکن است نشانه ای از مشکل غده هیپوفیز باشد،اما اغلب این اتفاق نمی‌افتد.
نتیجه گیری
ما در این مقاله درباره تست TSH توضیح دادیم. کم کاری یا پرکاری تیروئید هرکدام علائمی داشته و برای تشخیص آن نیاز به آزمایش خون دارید. در صورتی که علائمی مانند ضربان قلب سریع، احساس عصبی یا تحریک پذیری، مشکل خواب، قاعدگی های سنگین یا نامنظم، افسردگی و یبوست داشتید به پزشک مراجعه کنید تا در صورت لزوم تست بدهید. شما می توانید در قسمت نظرات سوالات خود در این زمینه را از ما بپرسید.
