آنتی بادی و آنتی ژن‌ها به عنوان دو مفهوم مهم در سیستم ایمنی بدن، نقش بسیار مهمی در حفاظت از بدن در برابر بیماری‌ها و عفونت‌ها ایفا می‌کنند. آنتی بادی‌ها پروتئین‌هایی هستند که توسط سیستم ایمنی بدن برای مبارزه با عوامل بیماری‌زا تولید میشوند. این پروتئین‌ها می‌توانند به آنتی ژن‌های مربوط به عامل بیماری‌زا متصل شوند و در نتیجه به نابودی آنها کمک کنند. ما در این مقاله به صورت تخصصی راجع به این دو مورد صحبت می کنیم.
آنتی بادی چیست؟
آنتی بادی (Antibody)، پروتئین‌هایی هستند که توسط سیستم ایمنی بدن تولید میشوند و با تشخیص و اتصال به آنتی‌ژن‌ها (Antigen)، می‌توانند باعث نابودی آنتی‌ژن و جلوگیری از گسترش عفونت شوند.
آنتی‌ژن‌ها نیز ساختارهای مولکولی از جنش پروتئین، پپتید، لیپید و یا پلی کاریدی هستند که در طی ایجاد عفونت در سطح سلول‌های یوکاریوتی، پروکاریوتی، ویروس‌ها و سایر عوامل عفونی، ایجاد می گردند. با تشخیص آنتی‌ژن، سیستم ایمنی بدن آنتی‌بادی‌ها را تولید می‌کند که به آنتی‌ژن متصل شده و باعث نابودی آن میشوند.
استفاده از آنتی‌بادی‌ها در درمان برخی بیماری‌ها و پیشگیری از برخی عفونت‌ها از جمله هپاتیت B و C، ایدز، سرطان و دیگر بیماری‌های ویروسی باکتریایی موثر می باشند.
آزمایش آنتی بادی
آزمایش آنتی بادی یک آزمایش خون است که به منظور تشخیص و اندازه گیری میزان آنتی بادی در خون فرد انجام می‌گیرد. این آزمایش برای تشخیص بیماری‌هایی که در پی ایجاد عفونت منجر به تولید آنتی‌بادی میشوند مانند بیماری‌های عفونی، ایمنی، آلرژی، و برخی انواع سرطان‌ها مورد استفاده قرار می گیرد.
برای انجام این آزمایش، نمونه خون از فرد گرفته شده و سپس در آزمایشگاه به کمک مواد شیمیایی و تجهیزات مخصوص، بررسی میشود. در طی تعیین نوع آنتی بادی‌ها و اندازه گیری مقدار آن در خون فرد وضعیت وشدت بیماری تشخیص داده می شود.
از آزمایش آنتی بادی برای تشخیص آنتی بادی‌های تولید شده در پاسخ به واکسیناسیون نیز استفاده میشود. در این موارد، پس از واکسیناسیون، آزمایش آنتی بادی انجام میشود تا بررسی شود که آیا فرد مورد واکسیناسیون توانسته است آنتی بادی‌های لازم برای مبارزه با بیماری مربوطه تولید کند یا خیر.
تست آنتی بادی چیست؟
تست آنتی بادی (Antibody test) ، یکی از روش‌های تشخیص عفونت با بیماری‌هایی مانند ویروس کرونا، هپاتیت، هیومن ایمونو دفیشنسی و سایر بیماری‌های مرتبط با تولید آنتی بادی‌ها است. این تست‌ها برای تشخیص آنتی بادی‌های موجود در خون فرد به کار می‌روند.
در تست آنتی بادی، نمونه خونی از فرد گرفته میشود و به کمک کیت های تشخیصی و تجهیزات مخصوص، بررسی میشود. اگر فرد قبلاً به بیماری مربوطه مبتلا شده باشد، سیستم ایمنی بدن او در پاسخ به بیماری، آنتی بادی‌هایی را تولید خواهد کرد که در تست آنتی بادی به عنوان نشانگر بیماری شناسایی خواهد شد.
با توجه به نوع آنتی بادی مورد بررسی و مدت زمانی که از زمان عفونت گذشته است، نتیجه‌ی تست آنتی بادی می‌تواند مثبت یا منفی باشد. نتیجه مثبت نشان دهنده‌ی این است که فرد در گذشته با بیماری مرتبط مبتلا بوده و آنتی بادی‌های مورد نیاز برای مبارزه با بیماری را تولید کرده است. اما نتیجه منفی نشانگر این است که فرد در گذشته به بیماری مبتلا نشده یا آنتی بادی‌ها از دست رفته‌اند. همچنین نتیجه تست آنتی بادی می‌تواند نشانگر عدم تاثیر واکسیناسیون در فرد باشد.
آنتی ژن چیست؟
آنتی‌ژن (Antigen) ماده‌ای است که سیستم ایمنی بدن به آن واکنش نشان می‌دهد. این مولکولها عمدتا از جنس پروتئینی بوده و در سطح سلول‌ها، باکتری‌ها، ویروس‌ها و قارچ‌ها وجود دارند.
سیستم ایمنی بدن، با شناسایی آنتی‌ژن به کمک عواملی همچون آنتی‌بادی‌ها و سایر سلول‌های ایمنی، سعی در از بین بردن آنتی‌ژن دارد. به عبارت دیگراز بین بردن آنتی‌ژن به عنوان یک عامل خارجی شناخته شده توسط سیستم ایمنی بدن، یکی از راهکار های اصلی و موثر سیستم ایمنی برای مقابله با بیماری‌ها و عفونت‌ها می باشد.
در علم پزشکی، از آنتی‌ژن ها در واکسیناسیون به عنوان مولکول‌های درمانی نیز استفاده میشود. این روش، روشی جهت ایجاد مصونیت از بیماری و یا بعضا پیشگیرانه به منظور از میان بردن عفونتی خاص با استفاده ازآنتی ژن های مولد عفونت و در برخی موارد آنتی ژن های دستکاری می باشد. همچنین در درمان بیماری‌هایی مانند سرطان نیز استفاده از آنتی‌ژن‌ها به عنوان یکی از روش‌های ترکیبی درمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
تست آنتی ژن چیست؟
تست آنتی‌ژن (Antigen test) ، یک روش سریع برای تشخیص عفونت های ویروسی ویروس کرونا، ویروس هپاتیت و یا HIV است. در این روش در خون، مدفوع و یا سایر مایعات بدن فرد بیمار وجود و میزان آنتی ژن مولد بیماری و عفونت مورد بررسی و ارزیابی قرار می گیرد. نتایج این تست به صورت سریع و در عرض چند دقیقه قابل ارائه است و معمولاً با دقت بالایی انجام میشود.
از تست آنتی‌ژن برای تشخیص سریع عفونت با ویروس کرونا، بیماری‌های تنفسی، آسیب های کبدی و برخی بیماری‌های دیگر استفاده میشود. به دلیل دقت بالای آن، این تست می‌تواند به عنوان یک ابزار مفید برای شناسایی سریع عفونت و کنترل شیوع بیماری‌ها در جامعه استفاده شود. با این حال، در مواردی که تست آنتی‌ژن منفی است، بهتر است نتیجه با کمک یک تست مکمل از جمله PCR مورد تائید قرار بگیرد.
نتیجه گیری
آنتی بادی و آنتی ژن دو مفهوم اساسی در علم پزشکی هستند که در تشخیص و درمان بیماری‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. آنتی بادی‌ها به عنوان مولکول هایی که توسط سیستم ایمنی بدن تولید و برای مبارزه با عوامل بیماری‌زا استفاده میشوند، شناخته شده هستند. در مقابل، آنتی ژن‌ها به عنوان مواد شیمیایی مشخصه‌ای که سیستم ایمنی بدن را تحریک و وادار به پاسخ می کنند، شناخته میشوند.
تست‌های آنتی ژن و آنتی بادی برای تشخیص بیماری‌ها و مانیتور کردن تأثیر درمان بسیار مهم هستند. تست آنتی ژن جهت شناسایی و سنجش میزان آنتی ژن های مولد عفونت در بدن فرد به کار برده می شود در حالیکه نتیجه تست آنتی بادی می‌تواند نشان دهنده وجود و میزان آنتی بادی‌های موجود در بدن فرد در پاسخ یه یک عفونت خاص باشد.
