سوزاک یک عفونت مقاربتی (STI) است که به عنوان یکی از بیماری های مقاربتی (STD) نیز شناخته می‌شود. این عفونت که هم مردان و هم زنان را مبتلا می‌کند ، توسط یک باکتری که حدود 0.8 میکرو‌متر است، ایجاد می‌شود. در این مقاله هر آن چیزی را که درباره ی سوزاک نیاز دارید بدانید را بررسی می‌کنیم.(1)(1)
سوزاک چیست؟
سوزاک یک بیماری مقاربتی (STD) است که در اثر عفونت با باکتری نایسریا گونوره (N. gonorrhoeae) ایجاد می‌شود. این باکتری می‌تواند غشاهای مخاطی دستگاه تناسلی شامل دهانه رحم، رحم و لوله های فالوپ در زنان ، مجرای ادرار در زنان و مردان را آلوده کند. همچنین می‌تواند غشاهای مخاطی دهان، گلو، چشم ها و رکتوم ( راست روده ) را آلوده کند.
این بیماری بیشتر در طول رابطه جنسی واژینال، دهانی یا مقعدی منتشر می‌شود. اما نوزادان مادران مبتلا می‌توانند در حین زایمان آلوده شوند. در نوزادان، سوزاک بیشتر چشم ها را درگیر می‌کند.
علائم و نشانه های سوزاک چیست؟
همان طور که گفتیم سوزاک هم در زنان و هم در مردان دیده می‌شود اما بسیاری از مردان و زنان مبتلا به این عفونت بدون علامت هستند. با این حال، می تواند بسیاری از نقاط بدن شما را تحت تاثیر قرار دهد، اما معمولا در دستگاه تناسلی ظاهر می‌شود.
مردان مبتلا به سوزاک که درگیر اپیدیدیمیت ( التهاب مجاری اپیدیدیم در دستگاه تناسلی مردانه ) هستند، ممکن است از درد بیضه یا کیسه بیضه نیز رنج ببرند.
در زنان نیز حتی زمانی که یک زن علائمی از ابتلا به سوزاک را دارد، اغلب آنقدر خفیف و غیر اختصاصی هستند که با عفونت مثانه یا واژن اشتباه گرفته می‌شوند. علائم و نشانه های اولیه در زنان شامل سوزش ادرار، افزایش ترشحات واژن و خونریزی واژینال بین قاعدگی است. زنان مبتلا به سوزاک حتی با علائم خفیف در معرض خطر ابتلا به عوارض جدی ناشی از عفونت هستند.
علائم عفونت رکتوم در مردان و زنان ممکن است شامل ترشح، خارش مقعد، درد، خونریزی یا حرکات دردناک روده باشد.عفونت رکتوم نیز ممکن است بدون علامت باشد. در رابطه با عفونت حلق نیز ، ممکن است باعث گلودرد شود اما معمولاً بدون علامت است.
علائم و نشانه های عفونت سوزاک در مردان عبارتند از:
- ادرار دردناک
- ترشحات چرک مانند از نوک آلت تناسلی
- درد یا تورم در یک بیضه
علائم و نشانه های عفونت سوزاک در زنان عبارتند از:
- افزایش ترشحات واژن
- ادرار دردناک
- خونریزی واژینال بین پریودها
- خونریزی بعد از مقاربت واژینال
- درد شکم یا لگن
سوزاک در سایر نقاط بدن
سوزاک همچنین می‌تواند این قسمت های بدن را تحت تاثیر قرار دهد:
- راست روده: علائم و نشانه‌ها عبارتند از خارش مقعد، ترشحات چرک مانند از رکتوم، لکه‌های خون قرمز روشن بر روی دستمال توالت و فشار آوردن در حین اجابت مزاج.
- چشم ها: این عفونت می‌تواند باعث درد چشم، حساسیت به نور و ترشحات چرک مانند از یک یا هر دو چشم شود.
- گلو: علائم و نشانه های عفونت گلو ممکن است شامل گلودرد و غدد لنفاوی متورم در گردن باشد.
- مفاصل: اگر یک یا چند مفصل توسط باکتری عفونی شوند (آرتریت سپتیک)، مفاصل آسیب دیده ممکن است گرم، قرمز، متورم و به شدت دردناک باشند، به ویژه در هنگام حرکت.
چگونه افراد به سوزاک مبتلا می شوند؟
سوزاک از طریق تماس جنسی با آلت تناسلی، واژن، دهان یا مقعد شریک آلوده منتقل می‌شود. برای انتقال این عفونت، نیازی به انزال نیست. سوزاک همچنین می‌تواند از طریق پری ناتال از مادر به نوزاد در طول زایمان سرایت کند.
افرادی که سوزاک داشته اند و تحت درمان قرار گرفته اند، در صورت تماس جنسی با فرد مبتلا به سوزاک، ممکن است مجدداً آلوده شوند.
چه کسانی در معرض خطر سوزاک هستند؟
هر فرد فعال جنسی ممکن است به سوزاک مبتلا شود.
عوامل خطر آن چیست؟
زنان و مردان فعال جنسی در معرض خطر ابتلا به سوزاک هستند.
سایر عواملی که می‌تواند خطر ابتلا را افزایش دهد عبارتند از:
- داشتن یک شریک جنسی جدید
- داشتن شریک جنسی که شرکای دیگری دارد
- داشتن بیش از یک شریک جنسی
- داشتن سوزاک یا سایر عفونت های مقاربتی
عوارض سوزاک چیست؟
سوزاک درمان نشده می‌تواند منجر به عوارض عمده ای شود، مانند:
ناباروری در زنان: سوزاک می‌تواند به رحم و لوله های فالوپ گسترش یابد و باعث بیماری التهابی لگن (PID) شود. علائم ممکن است بسیار خفیف یا بسیار شدید باشد و می‌تواند شامل درد شکم و تب باشد. همچنین می‌تواند منجر به آبسه داخلی و درد مزمن لگن شود. PID می‌تواند منجر به زخم شدن لوله ها، که باعث ناباروری یا افزایش خطر حاملگی خارج از رحم می‌شود. PID نیاز به درمان فوری دارد.
- ناباروری در مردان: سوزاک می‌تواند باعث شود که یک لوله کوچک و پیچ خورده در قسمت عقبی بیضه که مجاری اسپرم در آن قرار دارد (اپیدیدیم) ملتهب شود (اپیدیدیمیت). اپیدیدیمیت درمان نشده می‌تواند منجر به ناباروری شود.
- عفونتی که به مفاصل و سایر نواحی بدن شما سرایت می‌کند: باکتری نایسریا گونوره می‌تواند از طریق جریان خون پخش شود ( عفونت گنوکوکی منتشر (DGI) ) و سایر قسمت های بدن از جمله مفاصل را آلوده کند. تب، بثورات پوستی، زخم های پوستی، درد ، تورم و سفتی مفاصل نتایج احتمالی هستند.
- افزایش خطر ابتلا به HIV/AIDS: ابتلا به سوزاک شما را مستعد ابتلا به عفونت با ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV) می کند، ویروسی که منجر به ایدز می‌شود. افرادی که هم سوزاک و هم HIV دارند می‌توانند هر دو بیماری را با سهولت بیشتری به شریک زندگی خود منتقل کنند.
- عوارض در نوزادان: نوزادانی که در حین تولد از مادرشان به این عفونت مبتلا می شوند، ممکن است دچار کوری، زخم در پوست سر و عفونت شوند.
سوزاک چگونه تشخیص داده می شود؟
سوزاک ادراری تناسلی را می‌توان با آزمایش نمونه های ادرار، مجرای ادرار (برای مردان) یا اندوسرویکال یا واژینال (برای زنان) با استفاده از آزمایش تقویت اسید نوکلئیک (NAAT) تشخیص داد.
چگونه می‌توان از سوزاک پیشگیری کرد؟
برای کاهش خطر سوزاک:
- اگر رابطه جنسی دارید از کاندوم استفاده کنید. اگر تمایل به داشتن رابطه جنسی دارید، در هر نوع تماس جنسی از جمله رابطه جنسی مقعدی، رابطه جنسی دهانی یا واژینال از کاندوم استفاده کنید.
- تعداد شرکای جنسی خود را محدود کنید. قرار گرفتن در یک رابطه تک همسری که در آن هیچ یک از طرفین با کسی رابطه جنسی ندارند، می تواند خطر شما را کاهش دهد.
- مطمئن شوید که شما و همسرتان از نظر عفونت های مقاربتی آزمایش شده اید. قبل از داشتن رابطه جنسی، آزمایش دهید و نتایج خود را با یکدیگر به اشتراک بگذارید.
- با کسی که به نظر می رسد عفونت مقاربتی دارد رابطه جنسی نداشته باشید. اگر همسرتان علائم یا علائم عفونت مقاربتی مانند سوزش در هنگام ادرار یا بثورات تناسلی یا زخم دارد، رابطه جنسی نداشته باشید.
- غربالگری منظم را در نظر بگیرید. غربالگری سالانه برای زنان فعال جنسی که در معرض خطر ابتلا به عفونت هستند توصیه می شود. این شامل زنانی می شود که یک شریک جنسی جدید، بیش از یک شریک جنسی، شریک جنسی با شرکای دیگر، یا شریک جنسی که دارای یک عفونت مقاربتی است، می شود.
غربالگری منظم همچنین برای مردانی که رابطه جنسی دارند توصیه می‌شود.
برای جلوگیری از ابتلای مجدد به سوزاک، تا زمانی که شما و شریک جنسی تان درمان را کامل نکرده اید و علائم به طور کامل برطرف نشده اند، از رابطه جنسی خودداری کنید.
درمان سوزاک چیست؟
سوزاک قابل درمان است. پزشکان اکنون یک دوز 500 میلی گرمی عضلانی سفتریاکسون را برای درمان آن توصیه می‌کنند. هنگامی که سفتریاکسون نمی‌تواند برای درمان سوزاک ادراری تناسلی یا رکتوم استفاده شود، رژیم های جایگزین در دسترس هستند. اگرچه دارو عفونت را متوقف می‌کند، اما هیچ آسیب دائمی ناشی از بیماری را ترمیم نمی‌کند. مقاومت ضد میکروبی در سوزاک نگرانی فزاینده‌ای دارد و درمان موفقیت‌آمیز آن باگذر زمان دشوار تر می‌شود. با این حال، اگر علائم فردی بیش از چند روز پس از دریافت درمان ادامه یابد، باید برای ارزیابی مجدد به پزشک مراجعه کند. برای افرادی که برای سوزاک حلقی (عفونت گلو) تحت درمان قرار می‌گیرند، 7 تا 14 روز پس از درمان، آزمایش لازم است.
از آنجایی که عفونت مجدد شایع است، مردان و زنان مبتلا به این عفونت باید سه ماه پس از درمان عفونت اولیه، مورد آزمایش مجدد قرار گیرند، صرف نظر از اینکه معتقدند شریک جنسی خود با موفقیت درمان شده است یا خیر.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟
در صورت مشاهده علائم و نشانه های نگران کننده، مانند احساس سوزش هنگام ادرار یا ترشحات چرک مانند از آلت تناسلی، واژن یا راست روده، به پزشک مراجعه کنید.
همچنین اگر همسرتان مبتلا به سوزاک تشخیص داده شده است، به پزشک مراجعه کنید. ممکن است علائمی که شما را وادار به مراجعه به پزشک کند، تجربه نکنید. حتی پس از درمان نیز، می توانید شریک زندگی خود را مجدداً عفونی کنید.
نتیجه گیری
بیماری سوزاک بیماری خطرناکی است. پرهیز از رابطه جنسی، استفاده از کاندوم در صورت داشتن رابطه جنسی و داشتن یک رابطه متقابل تک همسری بهترین راه برای جلوگیری از عفونت های مقاربتی است. در صورت داشتن هرگونه علائم به پزشک خود مراجعه کنید.
سوالات متداول
سوزاک چگونه بر زن باردار و جنین او تاثیر می گذارد؟
اگر زن باردار مبتلا به سوزاک باشد، ممکن است با عبور نوزاد از کانال زایمان در حین زایمان، عفونت را به نوزادش بدهد. این می تواند باعث کوری، عفونت مفاصل یا عفونت خونی تهدید کننده زندگی در نوزاد شود. درمان آن به محض اینکه در زنان باردار تشخیص داده شود، خطر این عوارض را کاهش می‌دهد. زنان باردار باید در صورت لزوم برای معاینه، آزمایش و درمان مناسب با یک پزشک مشورت کنند.
چه کسانی باید از نظر سوزاک آزمایش شوند؟
هر فرد فعال جنسی ممکن است به سوزاک مبتلا شود. هر فردی که دارای علائم است باید رابطه جنسی را متوقف کند و فوراً به پزشک مراجعه کند.
همچنین، هر کسی که یک شریک جنسی دهانی، مقعدی یا واژینال دارد که اخیراً مبتلا به STD تشخیص داده شده است، باید برای ارزیابی به یک پزشک مراجعه کند.
برخی از افراد باید برای سوزاک آزمایش (غربالگری) شوند، حتی اگر علائمی نداشته باشند یا شریک جنسی مبتلا به این عفونت را نشناسند. باید برای سوزاک یا سایر بیماری های مقاربتی آزمایش شود.
