در سرطان دهانه رحم سلول های دهانه رحم بالاخص سلول های ناحیه ی تحتایی که به واژن متصل می‌شوند درگیر می‌شوند. امروزه مطالعات نشان می‌دهد که ابتلا به عفونت مقاربتی با گونه‌های مختلف ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) یکی از دلایل مهم ایجاد این نوع سرطان می‌باشد. ما در این مقاله قصد داریم شما را با سرطان دهانه رحم و علائم آن آشنا کنیم. (1)
سرطان رحم چگونه بوجود می‌آید؟
هنگامی که بدن در معرض عفونت با ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) قرار می‌گیرد، با فعال سازی سیستم ایمنی موجب به حداقل رساندن میزان اسیب ویروس
میگردد؛ لیکن با وجود فعالیت سیستم ایمنی این ویروس می‌تواند در بدن برخی افراد همچنان فعال مانده و با ایجاد جهش در سلول های دهانه رحم سبب تبدیل سلوله ای نرمال به سلول های سرطانی گردند.
امروزه انجام تست های غربالگری و دریافت واکسن گارداسیل از مهمترین روش های شناسایی بیماری و جلوگیری از ایجاد خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم می‌باشد.
علائم Cervical Cancer
متاسفانه این نوع سرطان در مراحل اولیه معمولاً هیچ علامتی ایجاد نمی‌کند.
علائم و نشانه های سرطان دهانه رحم در مراحل پیشرفته بیماری عبارتند از:
- خونریزی واژینال بعد از نزدیکی، بین قاعدگی یا بعد از یائسگی
- ترشحات آبکی و خونی واژن که ممکن است سنگین و بدبو باشد
- درد لگن یا درد هنگام نزدیکی
علل اصلی سرطان دهانه رحم
سرطان دهانه رحم بدنبال ایجاد موتاسیون (جهش) در DNA سلول های سالم دهانه رحم و تبدیل آنها به سلول های سرطانی ایجاد میگردد. این تغییرات در ماده وراثتی سبب عوض شدن برنامه ریزی سلول و بدنبال آن رشد بی رویه آن می‌شود.
در حالت نرمال، سلول های سالم با سرعت مشخصی رشد و تکثیر می‌یابند و در نهایت در زمانی معین به صورت طبیعی می‌میرند. جهش در ساختار ماده وراثتی سبب می‌شود که سلول دچار تکثیر غیرقابل کنترل گشته و تشکیل توده ای از سلول های ناسالم و غیر، به اصطلاح عملی تومور، را می‌دهند. در شرایط حادتر این سلول های غیرطبیعی با حمله به بافت‌های سالم مجاور و خارج شدن از حالت توموری در سایر ارگان های بدن پخش شده که به این حالت فاز متاستاتیک سرطان گفته می‌شود.
دقیقا مشخص نیست که چه عاملی باعث ایجاد Cervical cancer میگردد، اما بررسی ها و مطالعات بروز علمی نشان از نقش پررنگ ویروس HPV در ایجاد آن دارد. البته ویروس HPV از ویروس های بسیار شایع است و اکثر افراد مبتلا به این ویروس هرگز به سرطان مبتلا نمی‌شوند. این بدان معناست که نمی‌توان تاثیر عوامل دیگری از جمله عوامل محیطی ، سبک زندگی و وراثت را در ابتلا به آن نادیده گرفت.
انواع سرطان دهانه رحم
تعیین نوع سرطان دهانه رحم در ایجاد پیش آگهی و درمان کمک شایانی می‌کند. انواع اصلی آن عبارتند از:
- سرطانی شدن سلولهای سنگفرشی. در این نوع جهش از سلول های نازک و مسطح (سلول های سنگفرشی) پوشاننده قسمت بیرونی دهانه رحم که به داخل واژن می‌رود آغاز می‌شود. بیشتر آن ها، کارسینوم سلول سنگفرشی هستند.
- آدنوکارسینوم. این نوع بدنبال جهش در سلول های غده ای ستونی شکل که کانال دهانه رحم را پوشانده اند ایجاد میگردد.
برخی مواقع، هر دو نوع سلول در سرطان دهانه رحم نقش دارند. به ندرت، سرطان در سایر سلول های دهانه رحم رخ می‌دهد.
عوامل پرخطر در ایجاد Cervical cancer
عوامل پر خطر سرطان دهانه رحم عبارتند از:
- داشتن تعداد زیاد شریک جنسی: پر واضح است هر چه تعداد شرکای جنسی فرد بیشتر باشد شانس ابتلا به ویروس HPV و بدنبال آن Cervical cancer در فرد بالاتر می‌رود.
- رابطه جنسی در سنین پایین با فرد مبتلا به HPV : اینگونه روابط جنسی خطر ابتلا به این سرطان را افزایش می‌دهد.
- سایر عفونت های مقاربتی (STIs): ابتلا به سایر بیماری های مقاربتی – مانند کلامیدیا، سوزاک، سیفلیس و HIV/AIDS – خطر ابتلا به ویروس HPV و در نهایت سرطان را افزایش می‌دهد.
- سیستم ایمنی ضعیف: اگر سیستم ایمنی بدن فرد به دلیل بیماری دیگری ضعیف شده باشد و احتمال ایجاد عفونت با ویروس HPV در نهایت ابتلا به سرطان دهانه رحم در فرد بالا می‌رود.
- استعمال دخانیات: استعمال دخانیات با ایجاد آسیب و جهش در سلول سنگفرشی دهانه رحم مرتبط وده و خظر ابتلا له کارسینوم سلولهای سنگفرشی را افزایش می دهد.
- قرار گرفتن در معرض داروی سقط جنین
جلوگیری از ابتلا به سرطان دهانه رحم
برای کاهش خطر ابتلا می‌بایست موارد زیر رعایت کنید:
- از پزشک خود در مورد واکسن HPV سوال کنید: دریافت واکسن برای جلوگیری از عفونت HPV ممکن است خطر ابتلا به Cervical cancer و سایر سرطان های مرتبط با HPV را کاهش دهد. از پزشک خود بپرسید که آیا واکسن HPV برای شما مناسب است یا خیر.
- تست پاپ اسمیر روتین انجام دهید: این تست می‌تواند تغییر سلول های سالم به جهش یافته را پیش از سرطانی شدن آنها تشخیص دهد. این پیش آگهی به پزشک کمک می کند تا با تحت نظر قراد دادن بیمار از سرطانی شدن سلولهای دهانه رحم جلوگیری کند. اکثر سازمان‌های پزشکی پیشنهاد می‌کنند که آزمایش پاپ اسمیر روتین را از سن ۲۱ سالگی شروع کنید و هر چند سال یک بار آن را تکرار کنید. (برای دختران دارای پرده بکارت توصیه نمی‌شود)
- رابطه جنسی ایمن داشته باشید: با انجام اقداماتی برای پیشگیری از عفونت های مقاربتی، مانند استفاده از کاندوم در هر بار رابطه جنسی و محدود کردن تعداد شرکای جنسی، خطر ابتلا را کاهش دهید.
- سیگار نکشید: اگر سیگار می‌کشید، با پزشک خود در مورد راهکارهایی برای کمک به ترک سیگار صحبت کنید.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد
در صورت داشتن هرگونه علامت یا علائمی که شما را نگران می کند، با پزشک خود مشورت کنید.
نتیجه گیری
در این مقاله با سرطان دهانه رحم ، علائم و روش هایی جلوگیری از آن آشنا شدید. این نوع از سرطان در مراحل اولیه علامت مشخصی ندارد اما در صورتی که با علائمی مانند ترشحات خونی و آبکی واژن، درد لگن و درد مقاربت و دیگر موارد ذکر شده در مقاله مواجه شدید به پزشک متخصص مراجعه کنید. همچنین می‌توانید سوالات خود را در قسمت نظرات از ما بپرسید.
